Merhaba sevgili dostlar, ben Dr. Emre Geçer. Bugün sizinle vücudumuzda bazen karşılaşabileceğimiz bir durum olan ödemden bahsedeceğiz. Ödem, aslında vücudun bazı bölgelerinde sıvı birikmesi sonucu oluşan şişlik demek. Vücudumuz bir nehir gibi, kan ve sıvılar sürekli akıp gidiyor. Ödemde ise bu akış biraz tıkanıyor, sıvılar istedikleri gibi akamıyor ve bazı bölgelerde birikiyor. Bu da şişlik olarak kendini gösteriyor.

En sık el, ayak bileği, ayak ve bacaklarda görülse de, akciğer gibi iç organlarda da oluşabilir. Hamilelik, kullandığın bazı ilaçlar, iltihaplanma veya bir yaralanma sonucu ortaya çıkabiliyor. Ayrıca, karaciğer hastalıkları gibi bazı sağlık sorunları da ödemin oluşmasına sebep olabilir. 65 yaş üstü bireyler ve hamileler ödeme daha yatkın olabiliyorlar. Korkma, çoğu ödem hafif seyrediyor ve kendiliğinden geçiyor ama bazı durumlarda tedavi gerektirebiliyor.

Peki, ödem neden oluyor?

Birkaç sebebi var. Çok fazla tuzlu yemek yemek, uzun süre hareketsiz kalmak (örneğin, uzun süre oturmak veya ayakta durmak), yetersiz su içmek, bazı ilaçlar (tansiyon ilaçları, steroidler gibi), hatta menopoz dönemi bile ödem riskini artırabilir. Kalp yetmezliği, karaciğer sirozu, böbrek sorunları ve bacak damarlarındaki zayıflık da ödeme yol açabilir. Kısacası, vücudunun su dengesini düzenleyen sistemlerde bir aksama yaşandığında ödem ortaya çıkıyor.

Ödemin belirtileri ise genellikle oldukça açık: Vücudunun bazı bölgelerinde, özellikle de ellerinde, kollarında ve bacaklarında şişlik fark edebilirsin. Cildin gergin ve parlak görünebilir, hatta bastırdığında çukur oluşabilir. Ayaklarında ağırlık hissedebilir, yürümekte zorlanabilir ve hatta hafif ağrılar çekebilirsin. Bazen karın bölgen de şişebilir. Bu belirtilerden herhangi birini fark edersen, lütfen hemen bana veya bir doktora başvur.

Ödemin tedavisi ise, öncelikle nedenini bulmakla başlıyor. Bunun için fizik muayene, kan testleri, ultrason gibi çeşitli yöntemler kullanabiliyoruz. Tedavi, nedenine göre değişiyor. Örneğin, fazla tuz tükettiğini düşünüyorsak, tuz alımını azaltman gerekebilir. Yetersiz su içiyorsan, bol su içmeni önerebilirim. Bazen idrar söktürücü ilaçlar kullanabiliyoruz, bunlar vücudunun fazla sudan kurtulmasına yardımcı olur. Eğer kullandığın bir ilaç ödeme sebep oluyorsa, dozunu ayarlayabiliriz veya ilacı değiştirebiliriz. Kompresyon çorapları da bacaklardaki şişlikleri azaltmaya yardımcı olabilir. Düzenli egzersiz ve sağlıklı beslenme de çok önemli. Bazı doğal yöntemler de denenebilir ama bunlar her zaman yeterli olmayabilir ve mutlaka doktorunuza danışmanız gerekmektedir. Örneğin, maydanoz, dereotu, ıspanak gibi sebzeleri tüketmek idrar söktürücü etkiye sahip olabilir.

Hamilelikte ödem oluşması ise oldukça yaygın. Bu durumda bol su içmek, rahat ayakkabılar giymek, düzenli yürüyüş yapmak ve bacakları yüksekte tutmak faydalı olabilir. Unutma, hamilelik sürecinde her türlü şikayetini doktorunla paylaşmalısın.

Önemli bir nokta daha: Ödemin tedavi edilmemesi halinde, vücuttaki sıvı birikimi daha da artar ve kan dolaşımını bozabilir, hatta enfeksiyon riskini artırabilir. Bu nedenle, endişelendiğin bir durum varsa, lütfen hemen bana veya bir sağlık uzmanına danış. Sağlıklı günler dilerim.